Το χρυσάφι της Κόστα Ρίκα που θάμπωσε τον Κολόμβο

Ένας θησαυρός ιστορίας και τέχνης φιλοξενείται σε έναν πρωτότυπο χώρο, στην Κεντρική Τράπεζα της Κόστα Ρίκα, στην πρωτεύουσα της μαγευτικής αυτής χώρας της Κεντρικής Αμερικής, το Σαν Χοσέ. Το κεντρικό τραπεζικό ίδρυμα της χώρας στεγάζει στις εγκαταστάσεις της το μουσείο σύγχρονης τέχνης, το μουσείο της ιστορίας των νομισμάτων και το πιο εντυπωσιακό από όλα Μουσείο του προκολομβιανού χρυσού.

Οι επισκέπτες με ένα μόνο εισιτήριο μπορούν να επισκεφθούν και τα τρία με το βλέμμα μοιραία να πέφτει στο χρυσάφι που θάμπωσε το βλέμμα του Κολόμβου όταν έφτασε στη γη που ο ίδιος ονόμασε Κόστα Ρίκα, Πλούσια Ακτή, στα Ισπανικά. Το Museo de Oro Precolombino y Numismática στεγάζεται σε ένα υπερσύγχρονο κτήριο της τράπεζας, στην Plaza de la Cultura στην «καρδιά» του Σαν Χοσέ και παρουσιάζει ευρήματα από ανασκαφές σε πολλές αρχαιολογικές θέσεις της Κόστα Ρίκα. Η συλλογή είναι από τις σημαντικότερες της χώρας περιλαμβάνοντας 3.567 αντικείμενα, κυρίως από χρυσό αλλά και άλλα υλικά όπως κεραμικά και λίθινα που παρουσιάζουν ανάγλυφα την εθνολογική ιστορία της χώρας ανά τους αιώνες

Η συλλογή ξεκίνησε να δημιουργείται στα 1950 και ολοκληρώθηκε στα 1980 με εκθέματα που καλύπτουν ένα ευρύ χρονικό φάσμα. Από τα 1.586 χρυσά εκθέματα τα περισσότερα χρονολογούνται στη «χρυσή» -κυριολεκτικά- περίοδο από το 500 π.Χ. έως το 700 μ.Χ. Ανάμεσα τους διακοσμητικά αντικείμενα, έργα τέχνης που χρησιμοποιούταν για θρησκευτικούς και τελετουργικούς σκοπούς, αφιερώματα των πιστών, κτερίσματα σε τάφους και βεβαίως κοσμήματα, είτε αντρικά είτε γυναικεία.

Μεταξύ των χρυσών ειδωλίων ζώων θα δείτε εκείνα που απεικονίζουν βατράχια, ψάρια, τζάγκουαρ , σκορπιούς και χελώνες παραπέμποντας στην πλούσια βιοποικιλότητα της χώρας για την οποία η Κόστα Ρίκα παραμένει διάσημη.

Μαζί τους στις προθήκες εκτίθενται τα ευρήματα της συλλογής κεραμικών και λίθινων αντικειμένων που προέρχονται από αρχαιολογικές θέσεις σε ολόκληρη την έκταση της σημερινής Κόστα Ρίκα και χρονολογούνται από το 300 π.Χ. έως την επαφή των ιθαγενών με τους Ευρωπαίους το 1550. Ανάμεσα τους αγάλματα, αντικείμενα καθημερινής αλλά και τελετουργικής χρήσης σε ποικιλία σχημάτων.

Μικρότερη αλλά εξίσου σημαντική είναι και η εθνογραφική συλλογή με 103 εκθέματα που περιγράφουν πρακτικές της καθημερινότητας και του επίσημου, όπως υφάσματα, όπλα και εργαλεία, οικοσκευή κλπ.

Σημαντική θέση έχουν οι αναπαραστάσεις των περιβαλλόντων όπου ζούσαν και δρούσαν οι φυλές των ιθαγενών, ως κυνηγοί στα δάση, ως γεωργοί ή ως κάτοικοι στα χωριά τους. Η έκθεση δεν εστιάζει μόνο στα αντικείμενα αλλά και στη χρήση τους επιχειρώντας να εξηγήσει στο κοινό πως όλα αυτά λειτουργούσαν στην καθημερινότητα των κατοίκων της χώρας.

Χρυσά ειδώλια ανθρώπων και ζώων με λατρευτικές χρήσεις, ως φυλακτά ή τάματα και ερωτικά αγαλματίδια αποτελούν από τα πιο δημοφιλή εκθέματα μαζί με τα χρυσά κοσμήματα που φορούσε ένας πολεμιστής, ο El Guerrero, το άγαλμα του οποίου σε φυσικό μέγεθος δίνει ένα ξεχωριστό τόνο στη συλλογή.

Εντυπωσιακός είναι και ένας τάφος με τα 88 χρυσά αντικείμενα που συνόδευαν στην τελευταία κατοικία τον ένοικο του και ο οποίος παρουσιάζεται σε μια ειδική προθήκη στο κοινό.

Ο προκολομβιανός αυτός τάφος ανακαλύφθηκε κατά τις εκσκαφές σε μια μπανανοφυτεία στη νοτιοανατολική Κόστα Ρίκα τη δεκαετία του 50.

Αξίζει να σημειωθεί ότι ο χρυσός που φορούσαν οι ιθαγενείς και είχε- ειδικά για τους άντρες- περισσότερο συμβολικό της εξουσίας χαρακτήρα παρά καλλωπιστικό, είχε ξεγελάσει τον Κολόμβο που πίστευε ότι είχε πέσει σε «χρυσορυχείο» κάτι όμως που δεν αποδείχτηκε αληθές καθώς το μεγαλύτερο μέρος του χρυσού ήταν εισηγμένο στην περιοχή ενώ το εγχώριο βρίσκονταν κυρίως στην πλευρά του Ειρηνικού στις όχθες ποταμών.

Το ταξίδι στο χρόνο μέσα στο εξαιρετικά ενδιαφέρον αυτό μουσείο κορυφώνεται με το πρώτο νόμισμα που κόπηκε στη χώρα το 1825, το Media Escudo. Οι επισκέπτες που θα συνεχίζουν την περιήγηση τους στην ιστορία της Κόστα Ρίκα θα περάσουν από το Εθνικό Νομισματικό Μουσείο με τα εκθέματα να παρουσιάζουν τη διαδρομή του νομίσματος στη ζωή των κατοίκων. Τέλος η συλλογή σύγχρονης τέχνης παρουσιάζει σημαντικά έργα καλλιτεχνών της Κόστα Ρίκα που θα σας αφήσουν με τις καλύτερες των εντυπώσεων.