Οι περισσότερες ανακαλύψεις, οι πιο σημαντικές τουλάχιστον έχουν γίνει τυχαία. Και αυτό ισχύει και για τον καφέ. Αυτό το μαγικό ρόφημα που μας κάνει να ξυπνάμε, να αναζωογονούμαστε, να κάνουμε κοινωνικές συναναστροφές ή να χαλαρώνουμε σε μια ήσυχη γωνιά ήρθε στη ζωή μας γύρω στα 850 μ.Χ. με έναν σχεδόν μυθιστορηματικό τρόπο. Σύμφωνα με τον διαδεδομένο θρύλο ένας βοσκός από την Αιθιοπία, ο Κάλντι, παρατήρησε ότι κάποιες από τις κατσίκες του ήταν πιο ζωηρές από τις άλλες και κυρίως δεν μπορούσαν να κλείσουν μάτι όλη τη νύχτα. Μην μπορώντας να βρει κάποια εξήγηση για αυτό ζήτησε τη βοήθεια των σοφών της εποχής, κάποιων καλόγερων από ένα γειτονικό μοναστήρι. Οι μοναχοί ερεύνησαν το μυστηριώδες φαινόμενο και κατάφεραν να εξηγήσουν το… ανεξήγητο παρατηρώντας τα ζώα. Και όπως διαπίστωσαν πίσω από αυτή την αλλοπρόσαλλη συμπεριφορά των κατσικιών βρίσκονταν ένα παράξενο φυτό το οποίο και έτρωγαν. Οι μοναχοί θέλοντας να διαλευκάνουν πλήρως το μυστήριο έφτιαξαν ένα ρόφημα από τους ίδιους αυτούς παράξενους καρπούς διαπιστώνοντας ότι η ενέργεια που προσέφερε ήταν αμέσως εμφανής ενώ βρήκαν έτσι την εξήγηση τους και οι νυχτερινές παρενέργειες. Και κάπως έτσι ο άνθρωπος μέσω των κατσικιών γνώρισε τον «θαυματουργό» καφέ. Πίσω από το θρύλο όπως πίσω από κάθε λαϊκή δοξασία υπάρχει κάποια ιστορική αλήθεια που μπορεί να αναζητηθεί στο γεγονός ότι ακόμα και σήμερα η Αιθιοπία θεωρείται το λίκνο του καφέ, το μέρος απ΄ όπου ο πολύτιμος καρπός εξαπλώθηκε σε ολόκληρο τον κόσμο αρχικά στην Αραβική χερσόνησο μέσω των καραβανιών τον 12ο αιώνα και ακολούθως στην Ευρώπη. Πολλοί ιστορικοί εκτιμούν ότι όταν πρωτοανακαλύφθηκε ο καφές οι Αφρικανικές φυλές απολάμβαναν τις ευεργετικές δράσεις του αντιμετωπίζοντας τον ως βρώσιμο καρπό αλέθοντας τον και δημιουργώντας μικρές μπάλες με λίπος. Χρειάστηκαν να περάσουν αιώνες έως ότου φτιαχτεί ένας καφές όπως τον γνωρίζουμε σήμερα και πιο συγκεκριμένα στα μέσα του 15ου αιώνα στην Υεμένη. Ο λόγος ήταν ότι έπρεπε να αναζητηθεί κάποιο ρόφημα το οποίο θα μπορούσε να αντικαταστήσει το απαγορευμένο για τους μουσουλμάνους κρασί. Η εμπορική επιτυχία του καφέ ήταν τέτοια που δεν άργησε να διαδοθεί σε ολόκληρο τον Αραβικό κόσμο. Αυτή ακριβώς η δημοφιλία έκανε τους Άραβες να φυλάσσουν ως κόρην οφθαλμού τους πολύτιμους καρπούς απαγορεύοντας την εξαγωγή τους. Και εκεί, όπως σε αρκετές αντίστοιχες περιπτώσεις, πονηροί έμποροι κατάφεραν να αλλάξουν την ιστορία καταφέρνοντας να βγάλουν καφέ εκτός της Αραβικής χερσονήσου, εν προκειμένω Ολλανδοί τον 17ο αιώνα, που μετέφεραν στη συνέχεια τον καφέ και ανέπτυξαν την καλλιέργεια του στις αποικίες τους. Ο καφές είχε φτάσει νωρίτερα στην Ευρώπη από Βενετσιάνους εμπόρους που ακολούθησαν αντίστοιχο κόλπο χωρίς ωστόσο να μπορέσουν να καθιερώσουν τον καφέ αφού η Καθολική εκκλησία έσπευσε να του βγάλει κακή φήμη χαρακτηρίζοντας τον «σατανικό ποτό». Και μόνο όταν τον 16o αιώνα ο Πάπας Κλήμεντας VIII τον απενοχοποίησε έχοντας ενθουσιαστεί με τη γεύση του δίνοντας την άδεια στους Χριστιανούς να πίνουν ελεύθερα καφέ μπόρεσε να ξεκινήσει την εντυπωσιακή του πορεία στα σαλόνια και το πρώτο καφέ που άνοιξε τις πύλες του το 1647 στη Βενετία και τρία χρόνια αργότερα στη Βρετανία. Πιο γνωστή είναι ωστόσο η ιστορία του Βιενέζικου καφέ ή τουλάχιστον του θρύλου που συνοδεύει την παράδοση σύμφωνα με την οποία οι κάτοικοι της πόλης ανακάλυψαν σάκους με καβουρντισμένους σπόρους καφέ που άφηναν πίσω τους, υποχωρώντας, οι Οθωμανοί, στα 1683 μετά την αποτυχία τους να προελάσουν στην Ευρώπη μέσω της Βιέννης. Πάντα σύμφωνα με το θρύλο τα σακιά ανακάλυψε ο αστυνομικός Γκέοργκ Κολσίτζκυ ο οποίος και άνοιξε την ίδια εκείνη χρονιά το πρώτο καφέ στην Βιέννη. Ακόμα και σήμερα οι ξεναγοί δείχνουν το σπίτι του Κολσίτζκυ στην οδό Ντόμγκάσε, το οποίο ωστόσο δεν είναι το αυθεντικό καθώς ξανακτίστηκε στα 1760. Αν και αυτός είναι ο πιο διαδεδομένος θρύλος για το πώς η Αυστριακή πρωτεύουσα ανακάλυψε τον καφέ, δεν είναι ο μόνος. Ένας εξίσου δημοφιλής θέλει την πατρότητα της ανακάλυψης να αποδίδεται στον Αρμένιο Ντιοντάτο που εργάζονταν ως κατάσκοπος στην Αυτοκρατορική αυλή της Αυστρίας και ο οποίος είχε πρόσβαση σε καρπούς καφέ κάνοντας τον δημοφιλή με το άνοιγμα του πρώτου καφενείου στη Βιέννη. Ο καφές έφτασε στις Ηνωμένες Πολιτείες από την Ευρώπη και κατάφερε να εκτοπίσει το τσάι χάρις σε ένα αβάστακτο φόρο που επέβαλε ο Βασιλιάς Γεώργιος ΙΙΙ. Έτσι η αγγλόφερτη συνήθεια του τσαγιού εγκαταλείφθηκε από τους Αμερικανούς που στράφηκαν στον καφέ για να το αντικαταστήσουν.
Ξέρετε ότι…
• Υπήρξαν πολλές προσπάθειες απαγόρευσης του καφέ στην ιστορία όπως αυτή του Μουράτ IV στα 1623 ο οποίος επέβαλε ποινές για όσους έπιναν καφέ, από ξυλοδαρμό έως… πέταγμα στη θάλασσα!
• Στα μέσα του 18ου αιώνα, ο Φρειδερίκος ο Μέγας της Πρωσίας υποβάθμισε τον καφέ αναγνωρίζοντας την ανωτερότητα της… μπύρας, που σερβίρονταν ως πρωινό ρόφημα.
• Ο διάσημος Βραζιλιάνικος καφές είναι προϊόν πάθους… Διαβάστε το γιατί εδώ…
• Η Χαβάη είναι η μόνη Αμερικανική Πολιτεία που λόγω κλίματος μπορεί να καλλιεργήσει καφέ.
• Αναφέρεται ότι χάρις τον καφέ η Βραζιλία μπόρεσε να εκπροσωπηθεί στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1932 στο Λος Άντζελες. Καθώς η χώρα είχε χτυπηθεί ανελέητα από τη Μεγάλη Ύφεση η Βραζιλία δεν μπορούσε να «σηκώσει» το κόστος. Για να καλυφθούν τα έξοδα οι αρχές φόρτωσαν το πλοίο Itaquice που θα μετέφερε τους αθλητές με καφέ τον οποίο πουλούσε κατά μήκος της διαδρομής. Επιπλέον δεν μπορούσε να πληρώσει το ένα δολάριο που απαιτούνταν για την αποβίβαση καθενός από τους 82 αθλητές της στο λιμάνι του Σαν Πέδρο. Έτσι οι διοργανωτές πλήρωσαν το ποσό μόνο για τους αθλητές που είχαν μια βάσιμη ελπίδα να κερδίσουν ένα μετάλλιο. Το Itaquice συνέχισε το ταξίδι του ως το Σαν Φρανσίσκο όπου κατάφεραν να αποβιβαστούν και κάποιοι ακόμα από τους αθλητές πουλώντας το υπόλοιπο φορτίο καφέ.
• Στην Αραβική Χερσόνησο σύμφωνα με την παράδοση των μουσουλμάνων ο μόνος τρόπος για μια γυναίκα να πάρει διαζύγιο από τον άντρα της ήταν να μην αρέσει στο σύζυγο ο καφές που του έκανε η γυναίκα του και να της το δηλώσει.
• Ο Λούντβιχ βαν Μπετόβεν ήταν μεγάλος λάτρης του καφέ. Είχε όμως τη δική του συνταγή με 60 καρπούς για κάθε φλυτζάνι του.
• Ο στιγμιαίος καφές έκανε την πρώτη του εμφάνιση στην Αγγλία στα 1771. Όμως έγινε δημοφιλής στις Ηνωμένες Πολιτείες και από εκεί σε ολόκληρο τον κόσμο μόλις στα 1910. Ο στιγμιαίος καφές έγινε απαραίτητος κατά τον Α Παγκόσμιο καθώς οι στρατιώτες χρειάζονταν έναν τονωτικό γρήγορο καφέ.
• Η παγκόσμια πρωτεύουσα στην κατανάλωση καφέ είναι η Φιλανδία
• Ο καφές όπως έχουν αποδείξει επιστημονικές μελέτες είναι πιο αποδοτικός μεταξύ 9.30 και 11.30 το πρωί ενώ αρκεί η μυρωδιά του για να σας ξυπνήσει.
MUNDUS EST- travel stories 