Ο μυστηριώδης «θησαυρός» της «Ρόδινης Πολιτείας»

Δεν μπορεί να μην το θυμάστε. Αν έχετε δει την τρίτη περιπέτεια του θρυλικού αρχαιολόγου Ιντιάνα Τζόουνς θα μαγευτήκατε στα σίγουρα από το επιβλητικό αρχαίο κτίσμα που σύμφωνα με τη μυθοπλασία του Στήβεν Σπίλμπεργκ οδηγούσε στον γεμάτο παγίδες ναό που έκρυβε το υπέρτατο μυστικό των αιώνων, το Άγιο Δισκοπότηρο.

Αυτή ακριβώς την αίσθηση ότι η επιβλητική πρόσοψη έκρυβε κάποιον μεγάλο θησαυρό έδωσε και το όνομα του στο «θησαυροφυλάκιο», ίσως το πιο επιβλητικό μνημείο της αρχαίας πόλης των Ναβαταίων, της Πέτρας στην Ιορδανία.

Στην πραγματικότητα βέβαια πρόκειται, όπως υποστηρίζουν οι περισσότεροι αρχαιολόγοι, για έναν επιβλητικό τάφο, από τους πολλούς της Πέτρας, με την εντυπωσιακή Ελληνιστική μπαρόκ πρόσοψη από κορινθιακού ρυθμού κίονες, αγάλματα, ανάγλυφα και πληθώρα διακοσμητικών στοιχείων, που κατασκευάστηκε από Έλληνες αρχιτέκτονες την εποχή του Βασιλιά των Ναβαταίων Αρέτα ΙΙΙ του Φιλέλληνα.

Υπάρχει βέβαια και μια άλλη εκδοχή, ότι επρόκειτο για κάποιο λατρευτικό κτίσμα, έναν ναό, ή ακόμα και ένα μνημείο το οποίο κατασκευάστηκε για να στεγάσει σπάνια χειρόγραφα, με τη συζήτηση για την πραγματική χρήση του να συνεχίζεται…

Το «θησαυροφυλάκιο» όπως είναι γνωστό ως τις μέρες μας πιστεύονταν ότι έκρυβε τους αμύθητους θησαυρούς ενός Φαραώ ο οποίος πέθανε κατά την καταδίωξη των Εβραίων και τάφηκε εκεί, με πολλούς να «διαβάζουν» στην ταφική υδρία που στέφει το μνημείο, την «αλήθεια» πίσω από την παράδοση. Φαίνεται ότι ο θρύλος ήταν τόσο πιστευτός από τους Βεδουίνους που προσπάθησαν να ρίξουν το γλυπτό αγγείο πυροβολώντας το στις αρχές του 20ου αιώνα ώστε να δουν το περιεχόμενο του. Η εκδοχή αυτή φαίνεται να εξηγεί τις φθορές του γλυπτού από σφαίρες που είναι ακόμα ορατές.

Το Al Khazneh, όπως είναι γνωστό, αποτελεί το πιο διάσημο από τα μνημεία της Πέτρας με την πρώτη γνωριμία του επισκέπτη με αυτό, μέσα από το εξίσου παγκοσμίως γνωστό στενό φαράγγι της Πέτρας, το μήκους 1.2 χιλιομέτρων Siq με τους εκπληκτικούς ομορφιάς γεωλογικούς σχηματισμούς σε απίστευτες γαιώδεις αποχρώσεις, να είναι συναρπαστική προϊδεάζοντας για τη συνέχεια.

Η επιβλητική πρόσοψη ύψους 39.1 μέτρων και πλάτους 25.30 μέτρων αποτελεί έργο Ελλήνων μαστόρων που σμίλεψαν το βράχο δημιουργώντας αυτό το απίστευτο έργο τέχνης που αιώνες τώρα μαγεύει τους επισκέπτες και προκαλεί τους φωτογράφους να αποτυπώσουν τα μοναδικά παιχνίδια του φωτός πάνω του.

Το θησαυροφυλάκιο της Πέτρας, της «Ρόδινης Πολιτείας» των Ναβαταίων ή «Πετραίας Αραβίας» (διαβάστε περισσότερα εδώ) αποτελείται από τρεις θαλάμους ενώ οι τελευταίες ανασκαφές στο μνημείο αποκάλυψαν τάφους κάτω από αυτό, γεγονός που ενισχύει τη θεωρία ότι επρόκειτο στην πραγματικότητα για ένα επιβλητικό ταφικό μνημείο, προορισμένο να λειτουργήσει ως η τελευταία κατοικία κάποιου ηγεμόνα πιθανότατα του ιδρυτή της Πέτρας του Βασιλιά Αρέτα ΙΙΙ του Φιλέλληνα ο οποίος κυβέρνησε μεταξύ 87 και 62 π. Χ. ή του διαδόχου του Αρέτα IV του Φιλόπατρι (9 π.Χ. με 40 μ.Χ.)

Η κόρη του τελευταίου μάλιστα είχε παντρευτεί με τον Ηρώδη Αντίππα. Ο Ηρώδης την χώρισε για να παντρευτεί την ανιψιά του Ηρωδιάδα, γυναίκα του ετεροθαλή αδελφού του Φιλίππου, η οποία συνέλαβε το σατανικό σχέδιο για τη δολοφονία του Αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή το 32 μ.Χ. ζητώντας από τη νεαρή της κόρη Σαλώμη να ξετρελάνει τον Αντύπα με τον αισθησιακό χορό της.

Σήμερα λίγα πράγματα διασώζονται από το γλυπτό διάκοσμο της πρόσοψης του «θησαυροφυλακίου» της Πέτρας, λόγω της διαβρωτικής δράσης του ανέμου, του νερού και βεβαίως του χρόνου με τους αρχαιολόγους να αναγνωρίζουν χθόνιες μυθολογικές μορφές (που σχετίζονταν δηλαδή με τον «Κάτω Κόσμο»), οι οποίες κοσμούσαν το μνημείο.

Διακρίνονται επίσης οι μορφές τεσσάρων αετών που ερμηνεύονται ως τα πουλιά που μετέφεραν τις ψυχές στον Άδη ενώ μεταξύ των γλυπτών είναι Αμαζόνες με διπλούς πέλεκυς και οι δίδυμοι Κάστωρας και Πολυδεύκης που πλαισιώνουν την είσοδο στο μνημείο. Σήμερα το θησαυροφυλάκιο αποτελεί το πιο γνωστό και πιο δημοφιλές μνημείο της Πέτρας για εκατομμύρια τουρίστες που σπεύδουν κάθε χρόνο σε αυτή τη γωνιά της Ιορδανίας ακολουθώντας τα πανάρχαια μονοπάτια που χάραξαν τα καραβάνια στην έρημο. Ενδεικτικό της δημοφιλίας του είναι το γεγονός ότι έχει αποτελέσει το σκηνικό για αρκετές Χολιγουντιανές παραγωγές με πιο γνωστή την τρίτη περιπέτεια του θρυλικού αρχαιολόγου Ιντιάνα Τζόουνς με τίτλο «η τελευταία σταυροφορία» το 1989 αλλά και πληθώρα από ντοκιμαντέρ.